Parafia Św. Małgorzaty i Św. Augustyna w Witowie

Kościół Św. Małgorzaty i dawny klasztor Norbertanów w Witowie

Opactwo Norbertanów w Witowie zostało założone w 1179 roku przez Vitusa, biskupa z Płocka. Kompleks dwóch zakonów (dla zakonników i zakonnic) w 1240 roku został zniszczony przez Tatarów. W tej również epoce narodził się kult męczeństwa zakonnic (rozpowszechniony później w kościele katolickim), które zostały zamordowane przez najeźdźców. Po tym okrutnym pogromie tylko zakonnicy wrócili i zajęli opactwo.

Niedługo później okazało się, że bliskie sąsiedztwo klasztoru Cystersów w Sulejowie jest przyczyną konfliktów majątkowych, które trwały aż do połowy XVIII wieku. Zamożność opactwa w Witowie stawała się coraz bardziej znana. Ważne było również położenie blisko Piotrkowa, gdzie często przebywał dwór królewski.

Około 1470 roku opactwo zostało ufortyfikowane. Z tego okresu pochodzi strażnica dawnego kompleksu obronnego. Od 1613 do 1737 roku nominacje opatów w Witowie dokonywane były przez króla. Otrzymywali je głównie jego zwolennicy, jako wynagrodzenie zasług na rzecz państwa. W 1657 roku, podczas najazdu wojsk szwedzkich, król Karol Gustaw przebywał w Witowie ze swoim garnizonem. W 1677 roku dawna świątynia została przebudowana. W 1710 roku, podczas epidemii w Piotrkowie opactwo w Witowie było siedzibą Trybunału Koronnego.

Pod koniec lat trzydziestych XVIII wieku zabrano się za rekonstrukcję całego opactwa. Prace wykonywane były przez budowniczych ze Śląska, Do naszych czasów w świątyni zachował się barokowy wystrój wnętrza (ołtarze, konfesjonały, organy). Przypuszcza się, że jest to dzieło śląskiego rzeźbiarza Franciszka Urbańskiego, któremu przypisuje się także wykonanie dekoracji stiukowych na ścianach kościoła i suficie prezbiterium.

Wyjątkowe znaczenie opactwa w Witowie w czasach dawnej Rzeczpospolitej nie pozostało bez wpływu na architekturę polską. Częsta obecność królów i innych dostojników w murach klasztornych w Witowie przyczyniła się do rozsławienia tego miejsca. Nowa barokowa siedziba Norbertanów, dzięki wyrazistemu stylowi stałą się modelem architektonicznym dla wielu kościołów parafialnych, wzniesionych w drugiej połowie XVIII wieku w środkowej Polsce.

Dzisiaj świątynia w Witowie może być dumna z obrazu Zwiastowania Najświętszej Marii Panny, który został uznany za cudowny przez władze kościelne w 1735 roku. W 1819 roku rozwiązano kongregację Norbertanów w Witowie. Około 1860 roku zburzono część budynków klasztornych, zdewastowanych wcześniej przez najeźdźców rosyjskich. Wtedy to w miejscu rozległego opactwa utworzono parafię. W 1902 roku podwyższono wieże kościoła o jedną kondygnację. W takiej formie obiekt przetrwał do naszych czasów pełniąc rolę kościoła parafialnego.

Tłumaczenie z języka francuskiego: Anna Lauks