NIEDZIELA 50 / 1996 - Edycja łódzka, artykuł ukazał się również w "Tarnowskim Gościu Niedzielnym" pod tytułem "Tryptyk św. Stanisława z Witowa".

Mój kościół - moja parafia

Skarb witowskiej świątyni

Archidiecezja łódzka nie jest bogata w świątynie, które można by zaliczyć do zabytków klasy zerowej. Jednak posiada kilka perełek, tzn. kościołów szczycących się długą historią i zabytkowym wyposażeniem wnętrza. Takim obiektem sakralnym jest niewątpliwie kościół parafialny pw. św. Małgorzaty w Witowie. (Ks. proboszcz Tadeusz Jędrzejak informował krótko o jego historii w "Niedzieli Łódzkiej" nr 26/116/1995 r.)

Jest to świątynia późnobarokowa, niegdyś opacka, należąca do zakonu norbertanów. Jej wygląd nie był zmieniany od roku 1784 (data konsekracji). Z tego również okresu pochodzi ołtarz główny, ołtarze w bocznych nawach, organy i inne pamiątki. Są to niemi świadkowie wiary i pobożności norbertańskiej. Wśród swych zabytków kościół ten ma i takie, które są od niego starsze. Do nich należy tryptyk św. Stanisława. Zalicza się go do wybitniejszych dzieł sztuki w Polsce i o nim chcę napisać.

Tryptyk św. Stanisława jest autorstwa Jana z Sabora i pochodzi z lat 1585-86. Posiada dwa ruchome skrzydła podzielone na sześć kwater. Na ich rewersie po prawej stronie namalowane są sceny z męczeństwa św. Stanisława. Lewa strona natomiast ukazuje sceny męczeństwa trzech innych świętych. Główna część tryptyku to środkowy duży obraz przedstawiający św. Stanisława w szatach biskupich. Obraz ten został wstawiony do tryptyku w czasie późniejszym i pochodzi z XVII w. We wnęce głównego obrazu, na górnej ramie, widnieje data 1585 r., która może świadczyć o innym obrazie umieszczonym wcześniej w tym miejscu. Obecny obraz umieszczony jest w prostokątnej wnęce, dekorowanej rytym ornamentem roślinnym. Postać św. Stanisława zwrócona w lewą stronę, ukazana jest nieco z boku, do kolan, w szatach pontyfikalnych. Jego głowa, otoczona rozproszonym nimbem, nakryta jest białą mitrą. Twarz Świętego starcza, z pomarszczonym czołem i oczami uniesionymi ku górze, okolona gęstym zarostem. Święty Stanisław ubrany jest w biało-niebieską rokietę, niebieski mucet i złotą kapę z wzorami roślinnymi. Spod mucetu wysuwa się krzyż biskupi. W prawej ręce św. Stanisław trzyma pastorał, na dłoniach ma niebieskie rękawiczki. Po prawej stronie Biskupa widać popiersie Piotrowina w czerwonej draperii, z rękami złożonymi do modlitwy. Jego głowa ukazana z profilu i wzniesiona ku górze. Nad głową Biskupa w obłokach stoi postać Chrystusa, pochylona w jego kierunku. Obok Chrystusa znajdują się anioły, z których jeden trzyma wieniec i palmę męczeństwa. Dolna część tryptyku przedstawia obraz Chrystusa z pannami mądrymi i głupimi, natomiast na awersie dwóch jego skrzydeł namalowane zostały sceny męczeństwa św. Małgorzaty.

Przedstawione dzieło sztuki - wynikające z głębokiej wiary w Boga i miłości do św. Stanisława - wydobywa z naszych serc podwójną wdzięczność. Najpierw za to, że nasi przodkowie byli ludźmi głębokiej modlitwy, a potem za ślady piękna rozsiane w naszej archidiecezji. Dostojna świątynia w Witowie to piękno zawiera i o nim mówi.

 

Ks. Krzysztof Nalepa