Parafia Św. Małgorzaty i Św. Augustyna w Witowie

NIEDZIELA ŁÓDZKA 17 / 2004 - Edycja łódzka

Jeszcze o ks. Rochu Łaskim

  Na początku bieżącego roku ukazał się staraniem wydawnictwa VERBINUM „Leksykon duchowieństwa represjonowanego w PRL w latach 1945-1989”, tom II, pod red. ks. prof. Jerzego Myszora. Umieszczone są w nim alfabetycznie sylwetki osób duchownych i zakonnych z całej Polski, którzy w czasach powojennych byli dręczeni przez władzę ludową. W niniejszym leksykonie znajdują się trzy biogramy kapłanów naszej archidiecezji, wśród nich ks. Roch Łaski, więzień obozu w Dachau, po wojnie proboszcz w Witowie, zamordowany przez SB.

  Nie przywołuję tutaj ciekawej biografii ks. Łaskiego, bo była ona publikowana na łamach „Niedzieli Łódzkiej” w przeszłości. Dwa lata temu obchodzona była 100. rocznica urodzin ks. Łaskiego i z tejże okazji opracowałem także broszurę poświęconą temu wspaniałemu kapłanowi.

  Osobiście cieszę się, że w tym spisie ludzi prześladowanych po wojnie znalazła się ta piękna postać. Obok krótkiego biogramu, który opracowałem wspólnie z ks. dr. Piotrem Zwolińskim, znalazło się zdjęcie ks. Łaskiego w mundurze wojskowym. Fotografię tę zdobyłem od rodziny.

   Przy okazji chcę nawiązać do dwóch wcześniejszych publikacji, które przekazały nieprawdziwe wiadomości o ks. Łaskim, powielane następnie przez kolejnych autorów. Pierwsza pozycja to książka Stanisława Podlewskiego pt. „Wierni Bogu i Ojczyźnie. Duchowieństwo katolickie w walce o niepodległość Polski w II wojnie światowej”, Warszawa 1982. Tam w krótkiej notce poświęconej ks. Łaskiemu zostało zmienione jego imię na Alojzy oraz podana informacja, że zmarł w Dachau. Druga publikacja ogromnie ciekawa i nowatorska nosi tytuł „Kapelani wrześniowi. Służba duszpasterska w Wojsku Polskim w 1939 r. Dokumenty, relacje, opracowania”, Warszawa 2001. Jest to olbrzymie dzieło wydane na poziomie pod red. prof. Wiesława Jana Wysockiego. W dwóch miejscach autorzy mówią o ks. Łaskim. Oczywiście najprawdopodobniej źródłem informacji była wcześniejsza książka Podlewskiego. Dlatego ks. Łaski występuje pod imieniem Alojzy. Odnotowano tu fakt, że był kapelanem 22 pp podczas obrony stolicy, co jest prawdą oraz, że dostał się do niewoli niemieckiej i zmarł w Dachau. Tymczasem ta niewola zaczęła się później i miała inny przebieg. Najpierw obóz w Dachau a potem piękna praca w Witowie już po wojnie będąca swoistą drogą krzyżową kapłana prowadzącą do śmierci. W tych dwóch pozycjach podano, że ks. Łaski miał stopień wojskowy kapitana. Z pewnością udział w walkach przy obronie stolicy przyniósł mu ten awans. Jednak trzeba zaznaczyć, że po wyzwoleniu obozu w Dachau ks. Łaski związał się z Polskimi Siłami Zbrojnymi na Zachodzie i pełnił funkcję kapelana w stopniu majora przed powrotem do Polski.

  Wspomniany na początku „Leksykon” zawiera właściwe informacje o naszym bohaterskim kapłanie. Jako ostatnia wydana pozycja dotykająca ks. Łaskiego może być pomocą do dalszych opracowań biograficznych pozbawionych błędów. Opracowany biogram jest małym hołdem dla ks. Rocha Łaskiego, którego 55. rocznica śmierci przypadnie 13 maja br.

Ks. Krzysztof Nalepa